สตาร์ เทรค: บทเริ่มต้นแห่งการเดินทาง (อังกฤษ: Star Trek: The Motion Picture) เป็นภาพยนตร์แนวนิยายวิทยาศาสตร์ในปีค.ศ. 1979 โดยค่ายพาราเมาต์พิกเจอส์ โดยเป็นภาพยนตร์ลำดับแรกที่สร้างมาจากภาพยนตร์ชุดสตาร์เทรค โดยมีเรื่องราวเกี่ยวกับกลุ่มเมฆต่างดาวลึกลับกำลังมุ่งหน้ามายังโลกและได้ทำลายทุกสิ่งที่มันผ่าน นายพล เจมส์ ที. เคิร์ก (วิลเลียม แชตเนอร์) ได้กลับมาบัญชาการยานอวกาศยูเอสเอสเอนเตอร์ไพรซ์และปฏิบัติภารกิจเพื่อป้องกันโลกจากหายนะรวมทั้งสืบหาว่ากลุ่มเมฆประหลาดนั้นคืออะไร
หลังจากภาพยนตร์ชุดดั้งเดิมได้ถูกยกเลิกออกอากาศในปี ค.ศ. 1969 จีน ร็อดเดนเบร์รี ผู้สร้างสรรค์สตาร์เทรคได้ขอให้ทางพาราเมาต์พิกเจอร์สสร้างสตาร์เทรคเป็นภาพยนตร์ ผู้เขียนบทได้รวมตัวกันเพื่อเขียนบทเป็นภาพยนตร์มหากาพย์ แต่ทางพาราเมาต์ไม่ชอบใจจึงทำให้โครงการภาพยนตร์นี้ถูกยกเลิกไปในปี ค.ศ. 1977 หลังจากนั้นพาราเมาต์ได้วางแผนจะทำสตาร์ เทรคเป็นภาพยนตร์ชุดออกฉายทางโทรทัศน์แทนโดยใช้ชื่อว่า สตาร์ เทรค: เฟส 2 มีกำหนดฉายในปี ค.ศ. 1978 แต่ถูกยกเลิกการสร้างเนื่องจากมียอดผู้ชมไม่ดี ประกอบกับความสำเร็จของภาพยนตร์สตาร์ วอร์สและมนุษย์ต่างโลก ทำให้พาราเมาต์ตัดสินใจพัฒนาไปเป็นการสร้างภาพยนตร์แทน พาราเมาต์ได้เคยประกาศต่อสื่อมวลชนในปีค.ศ. 1950ว่า รอเบิร์ต ไวส์ ผู้กำกับซึ่งได้รับรางวัลอคาเดมี่ อวอร์ดสนั้นอาจต้องใช้ทุน 15 ล้านดอลลาร์สหรัฐในการพัฒนาเป็นภาพยนตร์เรื่องนี้
เมื่อการสร้างภาพยนตร์ชุดถูกยกเลิก บรรดาผู้เขียนบทจึงรีบนำบทดั้งเดิมที่เขียนไว้สำหรับสตาร์ เทรค: เฟส 2 มาปรับเปลี่ยนแก้ไขเป็นบทภาพยนตร์เรื่องใหม่รวมทั้งการปรับแต่งยานเอ็นเตอร์ไพรซ์ทั้งภายในและภายนอก รอเบิร์ต เฟลตเชอร์ ผู้ออกแบบเครื่องแต่งกายได้จัดหาชุดเครื่องแบบใหม่ให้กับนักแสดง แฮโรลด์ มิเคลสัน ผู้ออกแบบการสร้างได้จัดหากองถ่ายทำภาพยนตร์ เจอร์รี โกลด์สมิธ ได้มาทำเพลงประกอบและเป็นการร่วมงานครั้งแรกของเขากับสตาร์เทรคซึ่งตัวเขาเองได้ออกแบบดนตรีให้กับภาพยนตร์สตาร์เทรคภาคต่าง ๆ จนถึงปีค.ศ. 2002 ดักลัส ทรัมบูลผู้ออกแบบเทคนิคพิเศษได้ถูกขอให้ทำงานอย่างเร่งด่วนเพื่อให้ภาพยนตร์สามารถออกฉายได้ทันตามกำหนดในเดือนธันวาคม ปี ค.ศ. 1979 ภาพยนตร์เสร็จสมบูรณ์ไม่กี่วันก่อนออกฉายรอบปฐมฤกษ์ ผู้กำกับไวส์รีบนำฟิล์มต้นฉบับภาพยนตร์ที่เพิ่งเสร็จสมบูรณ์ไปยังงานเปิดตัวในกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. แต่ผู้กำกับเองยังรู้สึกว่าภาพยนตร์นี้ยังขาดบางอย่างตามที่เขาได้คิดไว้ว่าจะสร้าง
ออกฉายที่อเมริกาในวันที่ 7 ธันวาคม ค.ศ. 1979 สตาร์ เทรค: บทเริ่มต้นแห่งการเดินทาง ได้ถูกวิจารณ์อย่างหนักเรื่องฉากแอคชั่นที่มีน้อยมากและใช้เทคนิคพิเศษสิ้นเปลืองเกินไป ภาพยนตร์ได้รับรายได้ทั่วโลก 139 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งต่ำกว่ายอดที่พาราเมาต์วางไว้แต่ก็เพียงพอที่จะทำภาพยนตร์ภาคต่อโดยใช้งบสร้างที่ถูกลง รอดเดนเบอรี่ได้ถูกถอดจากการเป็นผู้อำนวยการสร้างในภาพยนตร์ภาคต่อ สตาร์เทรค 2 ศึกสลัดอวกาศในปี ค.ศ. 2001 ผู้กำกับไวส์ได้ทำภาพยนตร์ดีวีดีฉบับพิเศษซึ่งได้ปรับปรุงระบบเสียงใหม่ เพิ่มเติมฉากและใช้คอมพิวเตอร์เทคนิคพิเศษ ซึ่งทำให้ภาพยนตร์นี้เสร็จสมบูรณ์ตามที่ผู้กำกับได้เคยวาดฝันไว้